۱۳۸۲ اردیبهشت ۴, پنجشنبه

نام‌انگاری

پنجشنبه، 4 اردیبهشت، 1382

"ارسطو" تا قرن‌ها پس از خودش بر تفکر فلسفی جهان حکم راند. به‌واقع او برای فيلسوفان حکم يک "آتوريته" (مرجع معرفتی مقدس) رو پيدا کرده بود. مثلا همين "ذات‌گرائی" (essentialism) ارسطوئی، تا قرن‌ها سکه رايج فيلسوفان بود و هيچ کس اين توهم که هر چيزی ذات ثابتی داره و تغييرات اشياء در ناحيه عوارض اونهاست، رو نقد نکرد. تا اينکه "جان لاک" اين بت بزرگ ذات‌گرائی رو شکست! اون در کتاب "تحقيقی در باب فاهمه بشر" به‌خوبی نشان داد که ذات‌گرائی ارسطوئی تا چه حد با دقت‌های فلسفی لاک (در باب تسميه اشياء) تعارض داره. او نشان داد که ما در نام‌گذاری يک شیء هر چند در حالات مختلف يک نام بر اون اطلاق می‌کنيم، اما در واقع هيچ خبری از يک ذات ثابت نيست. به‌تعبير من ذات‌گرائی يک خطای محض در عرف عام هست. امثال "ويليام اکام" هم مکتب "نوميناليزم" (nominalism) رو در مقابل ذات‌گرائی بنا کردند. اونا معتقد شدن که "کليات" چيزی جز نام‌انگاری نيست و ما در عالم هيچ امر کلی نداريم (به قول خودشون: در حالی که همه چيز در اين عالم جزئی هست، چطور کليات بوجود آمدند؟!). يعنی به‌زبان ساده بحث سر اين هست که وقتی ما می‌گوئيم: «انسان»، آيا منظورمان حسن، تقی، نقی و جواد هست يا اينکه در اين چهار نفر يک چيز مشترک هست که ما به اون امر مشترک "انسان" را اطلاق می‌کنيم. باورهای انسان جديد و مفاهيمی که حول اين انسان شکل گرفته (خصوصا در باب اخلاق)، به آموزه‌های "سقراط" شباهت بيش‌تری دارد تا "ارسطو".

۱ نظر:

  1. نويسنده: آب


    جمعه، 5 اردىبهشت 1382، ساعت 21:5

    فرق اين دو رو ميشه در منطق ارسطويي و منطق سمبليک (که نوميناليستيه) ديد. در منطق ارسطويي کليات، جزئيات، و روابط وجود دارن، که در کنار هم قرار ميگيرن و اون جزئيُ، مصداق اون کلي دونسته ميشه. با اين حال در منطق سمبليک فقط جزئي، و يک عنصر دوم وجود داره، که کلي-رابطه است، و در اينجا کلي چيزي نيست جز مجموعه ي مصداقهاش. تو منطق ارسطويي وقتي ميگيم "ارسطو انسان است" معنيش اينه که مفاهيم موجود در انسان، در ارسطو هم وجود داره، در حالي که اين جمله در منطق سمبليک به اين معنيه که انسان مجموعه ايه، داراي عضوي به نام ارسطو. اينکه انسان (به عنوان يه کلي) چي هست، تو منطق ارسطويي توسط مفاهيم مشخص ميشه، ولي تو منطق سمبلک فقط توسط اعضاش مشخص ميشه. نوميناليسم پيش فرض هاش خيلي کمتره.


    E-mail: wwaaaaah@yahoo.com


    URL: aaab.blogspot.com
    [حذف]

    نويسنده: ehsan


    جمعه، 5 اردىبهشت 1382، ساعت 1:19

    خيلی وب لاگ جالبی است. اما من فکر ميکردم ارسطو و سقراط يکی بودن!!!!!!!!!


    E-mail: وارد نشده است


    URL: وارد نشده است
    [حذف]

    پاسخحذف