۱۳۹۲ فروردین ۲۲, پنجشنبه

نگهبان/همسایه‌ی هستی؟! من شهروندم و بس!

«مساله‌ی شر» کمابیش در کانونِ همه‌ی نظرورزی‌های فلسفی پیرامونِ انسان و جهان قرار دارد؛ درنگ در مفهوم و تاریخِ «قدرتِ سیاسی» هم می‌تواند از منظرِ مساله‌ی شر به‌گونه‌ی دیگری نگریسته شود. گمان می‌کنم در کنارِ تقسیم‌بندیِ شر به طبیعی و اخلاقی می‌توانستیم یک قِسم دیگر هم (با دو عنوان) بر داستان بیفزاییم؛ شرورِ الاهی با نگاه به آسمان/خدایان و شرورِ الاهیاتی با نگاه به زمین/انسان‌ها که البته به‌دقتِ سخت‌گیرانه، شرورِ الاهی در شرورِ اخلاقی و شرورِ طبیعی تزریق شده و شرورِ الاهیاتی هم زیرمجموعه‌ی شرورِ اخلاقی خواهند بود. یعنی هر دو طبقِ حصرِ استقراییِ رایج از مساله‌ی شر به‌حساب آورده شده‌اند و نمی‌توان با اینها قِسمِ دیگری برساخت. اما پافشاری می‌کنم بر اینکه سه مفهومِ شر، اخلاق و قدرت (به‌همراه مفاهیمِ پیرامونی‌ِشان مانندِ اراده، اختیار، مسوولیت، آزادی و غیره) پیوندی ژرف با یکدیگر دارند که اگه حوصله داشتم درباره‌ش بیش‌تر می‌خوندم و بیش‌تر می‌نوشتم... فعلاً در همین حد می‌تونم بگم و بس! [تغییرِ لحن از رسمی به خودمانی به‌خاطرِ گذار از گنده‌گوییِ فلسفه‌مآبانه به خودانتقادیِ طنزآمیز است]

۸ نظر:

  1. مخلوق جان سلام.

    دیدم بلاگ‌رول آپدیت نشون‌ت داده گفتم بیام یک کامنت بی‌ربط بذارم. حالا که فیس‌بوک نیستیم دلمون که تنگ می‌شه. چه‌قدر وبلاگ خوبه :D ضمنا پیرامون پست قبلی، همین ف.ب یا به قول تو ف.ک هم یکی از عوامل خاموشی بلاگستان فارسی هست.

    پاسخحذف
    پاسخ‌ها
    1. سلام به روی ماه‌ت! مرسی که سر زدی به اینجا... آره طاها! یه زمانی هم گودر همین نقش رو داشت... ملت به‌جای آپدیتِ وبلاگ، می‌رفتن نوت می‌ذاشتن توی گودر... الان که اون زنده‌یاد دیگه نیست، یهو همه سرازیر شدن به ف.ک... حالا بازم به‌جای پُستِ وبلاگی، می‌رن استتوس می‌ذارن توی ف.ک... اینه که همیشه سرِ وبلاگ بی‌کلاه می‌مونه... شده مثه زنِ صیغه‌ای... یا همون مرغِ عروسی و عزا... یا چیزی شبیهِ این به‌هرحال

      حذف
    2. نه قربونت! آخرش هم نون زیر کبابه! :D

      حذف
    3. می‌گم چه خوب می‌شه اگه بلاگر یه امکانِ «لایک» پای هر کامنت اضافه کنه...

      حذف
  2. پاسخ‌ها
    1. شاید من نارسا/نامفهوم نوشتم... منظور این بود که اگر بخواهیم از «شرور الاهی» بحث کنیم، راهی نداریم جز اینکه آنرا ذیلِ دو عنوانِ شرورِ طبیعی و شرورِ اخلاقی قرار دهیم و سپس بررسی کنیم... مُراد آن بود که «شرورِ آسمانی» قسمِ جداگانه‌ای برای مساله‌ی شر نمی‌تواند باشد چرا که در دو قسمِ کلاسیکِ طبیعی و اخلاقی پیشاپیش لحاظ شده است.

      حذف
  3. به نظر میاد که شرور اخلاقی/الهیاتی برای زندگی از همه خطرناک‌تر باشه، چون با معیار‌های اون-جهانی به زمین و زندگی زمینی نگاه می‌کنه.
    کاش قضیه رو بیش‌تر باز می‌کردی و صرفا از تقسیم‌بندی و اسم‌گذاری نمی‌گفتی، هرچند همین هم غنیمته.

    پاسخحذف
    پاسخ‌ها
    1. درختِ ابدیِ عزیز!
      ممنون از توجه و لطفی که به این سرا داری!
      طبقِ تعریف، تمامیِ شروری که منشاءِ انسانی داشته باشند، جزءِ «شرورِ اخلاقی» به‌شمار آورده می‌شوند. جنایت، تجاوز، خیانت، دروغ، دورویی و ... . در واقع، هر گونه شری که گونه‌ای کُنش/رفتار/کردار/فعل در آن صورت پذیرفته باشد، شرِ اخلاقی خواهد بود.
      برای روشن‌شدنِ زمینه‌ی بحث، اگر توانستی حتماً مقاله‌ی «شر و قدرتِ مطلق» نوشته‌ی فیلسوفِ دینِ معاصر جی.ال.مکی را از این آدرس دریافت کن:
      http://www.ensani.ir/fa/content/20918/default.aspx

      حذف