چندی است که گمان می‌کنم (شبیه به اینکه توهم دارم؟) درباره‌ی رفتار ما مردان در شبکه‌های مجازی یک چیزی را فهمیده‌ام؛ عکسهای دختران/زنان در آنجاهایی که جمع موجود همگی از جنس مخالف باشند، پروا/پرهیز/خودسانسوری را در ثبت لایک/پسند در پی دارد. آیا اشتباه می‌کنم؟ در همان مجموعه عکس‌ها وقتی همان زنان با مردان‌شان دسته‌جمعی حضور دارند، به‌نحو معناداری جرات مردان تماشاچی در لایک‌زدن بالا می‌رود و آن خودداری به‌یکباره جای خود را به ابراز وجود می‌دهد. باور متعارف آن است که در گونه‌های دوم، ثبت پسند به‌معنای نوعی احترام/ستایش نسبت به پیوندهای آن زنان با هم‌جنسان ماست و اینکه ما با چنین کاری (به‌دروغ یا با صداقت) حریم رابطه‌ی دیگران را به‌رسمیت می‌شناسیم و تایید می‌کنیم. اگر چنین باشد، آیا ابراز پسندیدن عکسهای گونه‌ی نخست (دختران گرد هم آمده) «معنای مخالف» را در ذهن بینندگان لایک تداعی نمی‌کند؟ آیا جز این است که پرهیزکاران (البته پرهیزکاری فقط به‌این معنا و در همین حد) باور دارند صرف دسترسی تماشاچی به آن عکس به‌معنای بی‌اشکالی تظاهر به پسندیدن جلوی چشم همگان نیست؟ و اینکه در بیش‌تر موارد این مسئله از دو سو تقویت می‌شود (یعنی کسانی با دیدن لایک مورد بحث چنان برچسب‌هایی به لایک‌زننده نسبت می‌دهند و کسانی هم با علم به چنین پیش‌داوری‌هایی از ثبت لایک خود اکراه دارند). پیام دوطرفه چنین است: «می‌توانید ببینید اما اعلام نکنید که دیده‌اید» و «[صحنه را] دیدم اما به‌روی خودم نیاوردم». اگر چنین نیست سبب آن پرواگری چیست؟ چرا از سی لایک نگاره‌ی چند دختر با همدیگر تنها یکی/دو لایک برای مردان است؟ و برعکس، از سی لایک نگاره‌ی همان دختران با طرف‌های‌شان (یا کسانی که گمان می‌رود طرف رابطه‌ی‌شان هستند)، لایک‌های مردان پنج برابر افزایش می‌یابد (ده از سی)؟ آیا جز این است که کسانی که دسترسی به تماشای عکس دارند، می‌ترسند دیگری گمان کند آنان بی‌پروا، چشم‌چران، هیز و یا فاقد نجابت کافی هستند (که در خطه‌ی ما معنایی جز نفاق/دورویی یا تزویر/زیرکی ندارد)؟ آیا فرهنگ پنهان‌کاری در جامعه‌ی ایرانی سبب نمی‌شود که مردی هم‌هنگام که از ابراز علنی پسند خود نسبت به یکی از نگاره‌های نوع نخست دوری می‌گزیند، در پیغامهای خصوصی به یکی از گل‌رخان همان تصویر (که در نگاره‌ی نوع دوم در کنار هم‌پیوند خود نشسته است و همین مرد فرضی هم آنرا لایک زده است) ابراز عشق کند/تمایل خود را به برقراری رابطه بیان کند/نخ (و این روزها دیگر ریسمان و تسمه) بدهد؟ نمی‌دانم آیا شبیه این قاعده در میان زنان نازنین ما هم وجود دارد یا نه. ولی گمان کنم شدت ماجرا در قبیله‌ی مردان (به‌علل مختلف و کهن) بیش‌تر است، تا نظر متخصصان امر چه باشد!
من بعد دیگری از این پدیده را مایل هستم مطرح کنم و آن اینکه، نگاه به زن به عنوان موجودی مستقل که میتوان علیرغم متاهل بودن وی عکسِ تنها یا جمع زنانه وی را جلوی چشم "مردش" ستود یا نظری داد نیست.زن با "مردش" است که حریم دارد و این "حریم مردانه" به عنوان نمودی از مالکیت خصوصی او در کل در یک همراهی جمعی مردانه محترم داشته و ترویج می شود. وگرنه میتوان به طور خصوصی بعد از یک چت حتی او را به سکس هم دعوت کرد.این حفظ حریم فقط به حریم عام مردانه تعلق دارد نه حریم زن به عنوان فضای شخصیِ موجودی مستقل و قابل احترام.از زنان پرسیده ای،به عنوان یک زن باید بگویم که زن در خفا برای مرد موضوعی با طیفِ لاس زدن تاااااا سکس چت و بعدش هم ... است و حتی مورد شماتت هم قرار می گیرد که خب بابا کسی که باخبر نخواهد شد!!! (بدیهی است که استثائاتی هم وجود دارند که آنها هم متعلق به کسانی هستند که از زور یبوستِ عاطفی یا اختیارِ جبر مدنی از ابرازِ حتی کفّ ِعواطف یا برخورد انسانی هم ابا دارند).نادرترین طیف کسانی هستند که بدون گم کردن دست و پایشان در مواجهه با زنان ،هم رفتاری قابل قبول به لحاظ بعد انسانی اش دارند و هم فاصله شان را به دلایل خاص خودشان حفظ میکنند.راستش من د راین مورد اصلا چیزی نخونده بودم و اولین بار از زبان تو خواندم.طبیعی است که با زنان هم د راین مورد حرفی نزذه باشم.ولی وقتی عکس یک دوست فیس بوکی شناگر را که بسیار خوش هیکل و ورزیده بود علاوه بر خوش قیافه بودنش،وقتی لایک زدم و نوشتم براش که چقدر خوش هیکل است با پیغامهای دوستی مذکر مواجه شدم که مرا به نظر سوء!! نسبت به آن شناگر متهم میکرد البته تحت شوخی.ولی واقعا هم منظور من چیزی جز بیان همانهایی نبود که مردی در برابر زنی خوش رو یا خوش هیکل در آزادی کامل به زبان می آورد.زنان(نه همه شان) معمولا در رفتار متعارفِ فیس بوکی با درج عکسهای متنوع با درآویختن به زبان صورت و بدن و در انفعال حرف شان را می زنند و کاری به کلمات ندارند.معمولا هم برای برهم نخوردن بازی شان حرف شان را به همجنس شان نمی زنند.فیس بوک ایرانی نه همه اش ،اما بخش قابل توجه اش سرای مصور دوست دختر/پسر یابی است و رفتار زن/مرد ایرانی به نحوی سیستماتیک همدیگر را تکمیل میکند
پاسخحذف